با افزایش میلیون ها مورد جدید مبتلا به دیابت، دندانپزشکان باید اطلاعات بیشتری در مورد دیابت کسب کنند و از طرف دیگر، بیماران دیابتی باید توجه ویژه ای به مراقبت های بهداشتی دهان خود داشته باشند و هر چه سریع تر به مشکلات احتمالی دهان و دندان های خود بپردازند.

علائم معمول دیابت عبارتند از:

• تکرر ادرار
• کبودی مکرر که روند بهبود آن کند است.
• تشنگی شدید.
• گرسنگی شدید علیرغم خوردن منظم.
• خستگی مفرط.
• تاری دید.
• کاهش وزن.

بیماران دیابتی که به درستی بیماری پریودنتال خود را درمان می کنند و آن را تحت کنترل دارند، می توانند در مقدار زیادی از هزینه هایی که هر ساله برای دندانپزشکی و پزشکی می پردازند صرفه جویی کنند. با این حال، کاملاً مشخص شده است که دیابت می تواند روی سلامت دهان تأثیر بگذارد، از جمله موجب ار دست رفتن دندان می شود.

تحقیقی که در سال 2017 انجام شد نشان داد چه اندازه میکروبیوم دهان تحت تأثیر دیابت قرار می گیرد. موش های مبتلا به دیابت افزایش قابل توجهی در تعداد باکتری های مضری داشتند که در دهان آنها وجود داشتند، که منجر به بروز التهاب و تحلیل استخوان می شود. آنها پریودنتیت داشتند و سطوح IL-17 آنها افزایش پیدا کرده بود، IL-17 مولکولی که در واکنش های ایمنی بدن مهم است. سطوح بالای IL-17 با بیماری پریودنتیت در انسان ها همراه است.

تحقیقات حاکی از این بودند که دیابت ها چگونه می توانند موجب تغییر در باکتری های دهانی شوند که موجب التهای و تحلیل استخوان شوند. محققان به این نتیجه رسیدند که کنترل گلیسمیک و بهداشت خوب دهانی به میزان چشمگیری موجب کاهش خطر پریودنتیت در افرادی می شود که مبتلا به دیابت هستند.

بر اساس انجمن دندانپزشکان آمریکا، افراد مبتلا به دیابت بیشتر مستعد آبسه، بیماری لثه، و مشکلات مربوط به سلامت دهان هستند زیرا دیابت موجب کاهش مقاومت بدن در برابر عفونت می شود. اگر قند خون تحت کنترل نباشد، بهبود عفونت ها نیز می تواند به تعویق بیفتد.

گاهی اوقات، درمان بیماری پریودنتال شامل انجام درمان ریشه روی دندان هایی است که آسیب دیده یا عفونی شده اند. اما برخی بیماران ممکن است مراجعه ضروری به دندانپزشک را به تعویق بیندازند زیرا مطمئن نیستند درمان ریشه چه نوع درمانی است، چگونه انجام می شود، یا چقدر درد دارد.

بنابراین، بسیاری از دندانپزشکان زمان می گذارند و ساختار اساسی دندان و روند درمان ریشه را قبل از انجام آن برای بیماران خود که درد دارند توضیح می دهند.

فرایند درمان ریشه با تخلیه بخش های عفونی و آسیب دیده دندان آغاز می شود. کانال ها و حفره پالپ با فایل های بسیار ریز و نیز داروهایی برای ضد عفونی کردن منطقه پاکسازی می شوند. درمان ریشه روی دندان های مولر می تواند مقداری زمان ببرد زیرا کانال های بیشتری وجود دارد، که گاهی اوقات دسترسی به آنها دشوار است، و گاهش اوقات خمیدگی دارند.

وقتی کانال ها به طور کامل پاکسازی، ضد عفونی، و عاری از هر گونه عفونت شدند، دندانپزشک آنها را خشک می کند و با گاتا پرکا آن را پر می کند- ترکیبی که مانند کش یا پلاستیک است.

در نهایت روکش یا ترمیم مشابه آن روی دندان قرار داده می شود تا از آن در برابر آسیب هایی که وارد می شوند محافظت کند و استحکام آن را بالا ببرد. در اکثر موارد لازم است در انتها روی دندان روکش قرار داده شود. وقتی درمان ریشه انجام می شود دندان دیگر زنده نیست، هیچ خونی داخل دندان جریان ندارد، بنابراین شکننده تر می شود و بیشتر مستعد شکستن خواهد شد. علاوه بر این، روکش دندان را سیل (مهر و موم) می کند تا باکتری ها را دور نگه دارد.

بیمارانی که با موفقیت دیابت خود را تحت کنترل در می آورند می توانند پول زیادی که قرار است هر ساله صرف درمان های دندانپزشکی کنند را صرفه جویی کنند.

دیابت و درمان ریشه

بیماری دیابت چگونه دندان های شما را تحت تأثیر قرار می دهند؟

اگر شما یا یکی از عزیزانتان دیابت دارید، احتمالاً با اقدامات معمولی که برای کنترل دیابت انجام می شوند آشنایی دارید. با این حال، ممکن است مشکلات دهانی که با بیماری دیابت همراه هستند را نادیده بگیرید. نکته مهمی که باید به خاطر داشته باشید این است که بهبود سلامت دهان تأثیر مثبتی روی بیماری دارد، و بالعکس.

این علائم هشدار دهنده ممکن است حاکی از این باشند که سلامت دهان شما تحت تأثیرات منفی دیابت قرار گرفته است، خواه تشخیص داده شده باشد یا خیر:

• خشکی دهان
• ناتوانی در چشیدن غذا
• لثه های ملتهب و یا خونریزی دار
• عفونت های مکرر دهانی
• بروز شدید حفره های دندانی
• از دست رفتن دندان های افراد دیابتی در نتیجه ابتلا تضعیف ساختار استخوان

دیابت توانایی پردازش قند در بدن را تحت تأثیر قرار می دهد، مخصوصاً در نتیجه کمبود انسولین. انسولین مسئول حمل قند به سلول های داخل بدن است. وقتی انسولین به مقدار کافی تولید نشود، غلظت گلوکز در خون بالا می رود. سطوح بالای قند خون اثرات مخربی روی سیستم های اصلی بدن، از جمله حفره دهان، دارد. مشکل دیگری که دیابت بوجود می آورد مختل کردن سیستم ایمنی بدن است، که باعث می شود برای بدن مبارزه کردن با باکتری ها دشوارتر باشد. به معنای  تشکیل پلاک های دندانی، که منجر به بروز بیشتر حفره های دندانی و بیماری لثه می شود.

دیابت و درمان ریشه

پیشگیری از بیماری و لثه و از دست رفتن دندان در افراد دیابتی

بیماری پریودنتال، شکل حاد بیماری لثه، بویژه در بین افراد دیابتی شایع است. بیماری پریودنتال تقریباً 22% از افرادی که در آنها دیابت تشخیص داده شده است را تحت تأثیر قرار می دهد، در حالی که این بیماری جمعیت عمومی پایه را حدوداً 5/8% تحت تأثیر قرار می دهد. تعداد بیشتری از افراد دیابتی علائم و نشانه های ژنژیویت (یک مرحله کمتر پیشرفته از بیماری لثه) را دارند. بیماری لثه عامل اصلی از دست رفتن دندان است، به همین دلیل است که از دست رفتن دندان همراه با دیابت شایع است.

شواهد حاکی از این هستند که ارتباطی دو طرفه بین پریودنتیت و دیابت وجود دارد. دیابت خطر پریودنتیت را به دلایلی که در بالا ذکر شدند افزایش می دهد، در حالی که التهاب لثه تأثیر منفی روی کنترل گلیسمیک نیز دارد، در نتیجه مسیری رو به دیابت است. بیمارانی که پریودنتیت وخیم دارند سه مرتبه بیشتر احتمال دارد که از مرحله آخر بیماری های کلیوی رنج ببرند و بیشتر در معرض خطر بیماری های قلبی قرار دارند.

به دلیل وجود این ارتباط قوی بین پریودنتیت و دیابت، مراقبت های شخصی افراد دیابتی باید شامل راهکارهایی برای بهداشت دهانی باشد.

• همانطور که همه بیماران مبتلا به دیابت آگاه هستند، حفظ سطح قند خون طبیعی بسیار مهم است. نوسانات شدید در قند خون تأثیرات منفی روی محیط دهان می گذارد. به همین دلیل است که کنترل خوب سطوح گلوکز می تواند در حقیقت خطر بروز پریودنتیت را کاهش دهد.
• بهداشت منظم دهانی می تواند تفاوت بزرگی در سلامت عمومی شما ایجاد کند، مخصوصاً اگر دیابت داشته باشید. توصیه های اساسی دندانپزشک خود در خصوص مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه را دنبال کنید. هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، لثه ها و زبان را نیز شامل شوید. در صورتی که هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن مرتب متوجه خونریزی شدید، این می تواند نشانه التهاب دهان شما باشد. هر چه سریع تر به دندانپزشک مراجعه کنید زیرا درمان به موقع به شما کمک خواهد کرد روند التهاب را در ابتدا متوقف کنید.
• اگر دنچر (پروتز مصنوعی) استفاده می کنید، برای پاکسازی روزانه آنها پس از خارج کردن از دهان شمان بگذارید. باقی گذاشتن پروتزهای مصنوعی داخل دهان برای مدت زمان طولانی می تواند موجب رشد باکتری های مضر شود.
• هیدراته نگه داشتن بدن می تواند به مبارزه با خشکی دهان کمک کند، که اغلب افراد مبتلا به دیابت را تحت تأثیر قرار می دهد. عدم وجود بزاق کافی منجر به ایجاد فضای خشک می شود که در آن باکتری های مضر می توانند بدون هیچ مهاری رشد کنند.
• خوردن روزانه یک بخش دلچسب از میوه ها و سبزیجات باعث بهبود سلامت دهان و دندان های شما می شود.
• مشخص شده است که مصرف مقدار بیشتر میوه ها و سبزیجات یک مداخله موفقیت آمیز برای ارتقاء بهبودی بیماران پس از درمان های غیر جراحی پریودنتال است. دریافت مواد مغذی و آنتی اکسیدان های درست و مناسب گامی اساسی در هر استراتژی بهداشتی به منظور مبارزه با پریودنتیت (و تأثیر آن روی دیابت) است.
• از مصرف محصولات تنباکو اجتناب نمایید. نیکوتین نحوه پردازش گلوکر داخل بدن را تغییر می دهد و موجب تغییر واکنش های مواد شیمیایی در سلول ها می شود به گونه ای که نمی توانند به انسولین واکنش نشان دهند. سلول ها برای حذف قند از جریان خون نیاز به انسولین دارند و از آن برای تأمین انرژی گرفتن استفاده می کنند. بنابراین مصرف تنباکو و دخانیات با کمک به شرایطی که باعث افزایش قند خون می شوند، دیابت را تشدید می کنند. حتی اگر به دنبال یک رژیم غذایی سالم هستید و گلوکز خود را تحت کنترل دارید، استفاده از دخانیات تمام تلاش های شما را بی اثر می کنند. به خاطر داشته باشید که حتی دود سیگار نیز روی سلامت افراد دیابتی تأثیر می گذارد و تا جایی که امکان دارد باید از آن اجتناب شود.
• در نهایت، افرادی که مبتلا به دیابت هستند باید هر شش ماه یک مرتبه برای پاکسازی و چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنند. مراجعات منظم برای پیشگیری از علائم پریودنتال مهم هستند، که در عوض به محافظت در برابر وخیم تر شدن علائم دیابت کمک می کند.

دیابت و درمان ریشه

دندانپزشک چگونه می تواند به جلوگیری از از دست رفتن دندان در افراد مبتلا به دیابت کمک کند؟

بیماری لثه اغلب منجر به از دست رفتن دندان در افراد دیابتی می شود، که می تواند مشکلات زیادی با خود به همراه داشته باشد. خبر خوب اینکه شما مجبور نیستید به تنهایی با این مشکلات مربوط به دیابت مواجه شوید.

یک تیم دندانپزشکی خوب علائم و شنانه های تشخیص داده نشده دیابت را شناسایی نماید و مراقبت های هدفمند پیشگیرانه را ارائه دهد. هر فرد دیابتی باید تحت حمایت دندانپزشکان فوق العاده مجرب باشد و دانش کافی در مورد ارتباط بین دیابت و سلامت دهان داشته باشد.

نکاتی که انجمن دیابت برای مراقبت های بهداشتی به بیماران توصیه می کنند:

هر شش ماه یک مرتبه برای چکاپ دندانپزشکی، یا با هر فواصل زمانی که دندانپزشک شما مشخص می کند برای چکاپ های دندانپزشکی مراعه کنید. به دندانپزشک خود بگویید دیابت یا هر مشکل پزشکی دیگری دارید.

هر روز به مدت دو دقیقه با خمیر دندان حاوی مواد آنتی باکتریال/ ضد بیماری لثه مسواک بزنید تا از بروز ژنژیویت (بیماری التهاب لثه) جلوگیری کنید. مطمئن شوید خمیر دندان شما مورد تأیید انجمن دندانپزشکان است.

در صورتی که هر یک از علائم بیماری لثه را تجربه کردید با دندانپزشک خود تماس بگیرید:

• لثه هایی که خونریزی می کنند، قرمز، پف دار، یا متورم هستند، یا سوزش دارند.
• لثه هایی که از روی دندان ها کنار رفته اند.
• تغییر در نحوه قرار گرفتن دندان ها روی یکدیگر هنگام بستن بایت.
• ترشح چرک از بین دندان ها و لثه ها.
• بوی بد یا وجود مزه بد مداوم داخل دهان.