رویش دندان عقل یا مولر سوم برای بسیاری از افراد می تواند تجربه ای بسیار دردناک باشد. دندان های عقل در اواخر دوره نوجوانی تا اوایل دهه بیست شروع به رویش می کنند، که نسبت به سایر دندان های دائمی دیرتر است. دیر رسیدن آنها به این معنا است که دندان های عقل ممکن است فضای کافی برای بیرون آمدن مناسب داخل دهان نداشته باشند زیرا دندان های دیگر قبلاً فضا را اشغال کرده اند. در نتیجه، دندان های عقل اغلب نهفته می شوند یا فقط تا حدی بیرون می آیند، که منجر به بروز انواع مشکلات بالقوه دردناک می شود.ش

دلایل شایع درد دندان عقل در طول رشد

پریکرونیت

پریکرونیت به التهاب بافت لثه اطراف تاج دندان اشاره دارد. این وضعیت معمولاً دندان های عقل را تحت تأثیر قرار می دهد زیرا اغلب فقط تا حدی از لثه بیرون می آیند. غذا و باکتری ها می توانند به راحتی در فلپ لثه ای که روی دندان عقل در حال رویش قرار دارد گیر کرده، و باعث عفونت و تورم شوند.

علائم اصلی پریکورونیت عبارتند از:

• درد ضربان دار یا درد مبهم در اطراف دندان عقل که می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. درد ممکن است دائمی باشد یا بیاید و برود.
• تورم و قرمزی لثه های اطراف دندان. لثه ها ممکن است پف کرده و تحریک شده به نظر برسند.
• بوی بد دهان یا طعم بد فلزی در دهان. این به دلیل انباشته شدن ذرات عفونی در زیر لثه ها ایجاد می شود.
• سردرد، بویژه دردی که به ناحیه شقیقه در سمتی از فک که دندان عقل در حال رد است می رسد.
• مشکل در باز کردن دهان بخصوص در صبح. تورم باعث سفتی عضلات فک می شود.
• دردی که به گوش، مفصل فک و غدد لنفاوی گردن، در همان سمتی که دندان عقل عفونی قرار دارد منعکس می شود.

شدت درد پریکرونیت از نظر شدت می تواند متغیر باشد، اما اگر درمان نشود در طول زمان می تواند بدتر شود. عفونت به مراقبت مناسب از دندان نیاز دارد تا زیر فلپ لثه کاملاً تمیز شود و تمام ذرات گیر کرده خارج شوند. داروهایی مانند آنتی بیوتیک ها و دهانشویه های ضد عفونی کننده کلرهگزیدین برای کنترل التهاب و سطوح باکتریایی نیاز هستند. پریکورونیت درمان نشده در نهایت می تواند به عمق فک و بافت های صورت گسترش یابد.

دندان عقل نهفته

دندان عقل نهفته زیر سطح لثه ها گیر می کند و نمی تواند به طور کامل در یک موقعیت عملکردی بیرون بیاید. دندان های مولر مجاور اغلب مسیر رویش را مسدود می کنند. تلاش های دندان عقل برای بیرون آمدن می تواند باعث فشرده شدن و آسیب به بافت های اطراف مانند استخوان، اعصاب و دیگر ریشه های دندان شود. علائم شایع مرتبط با نهفتگی دندان عقل عبارتند از:

• درد مبهم و ضربان دار مداوم که ممکن است کاهش یابد و یا ثابت باشد. درد اغلب به صورت احساس درد دندان توصیف می شود.
• دردی که در امتداد خط فک یا به سمت بالا به شقیقه و گوش، در سمتی که دندان در حال رویش است منعکس می شود. این به دردی اشاره دارد که ناشی از التهاب اطراف دندان است که به اعصاب مجاور فشار وارد می کند.
• مشکل در باز کردن دهان، بخصوص حرکت دادن فک به طرفین برای باز شدن کامل. جویدن نیز ممکن است ناراحت کننده باشد.
• سفتی مزمن، درد یا حساسیت عضلات فک. این ناشی از فشار وارد شده به عضلات هنگام باز و بسته شدن است.
• تورم لثه های روی دندان نهفته که ممکن است به طور مکرر عود یا فروکش کند.
• تشکیل کیست یا تومور خوش خیم در اطراف تاج دندان نهفته در زیر لثه ها. اگر قابل مشاهده باشد به صورت توده ای مایل به رنگ آبی ظاهر می شود.
• آسیب به دندان مولر دوم مجاور به دلیل فشار بیش از حد فشردگی. این می تواند منجر به ایجاد حفره یا سست شدن دندان های مولر شود.

اگر دندان عقل نهفته درمان نشود، ممکن است باعث عفونت های مکرر و بدتر شدن آسیب شود. کشیدن دندان معمولاً زمانی ضروری است که دندان عقل به درستی بیرون نیاید.

فشردگی

دهان اکثر افراد ​​بزرگسال به طور متوسط فقط مقدار محدودی فضا برای 16 دندان بالا و پایین در دسترس دارد. افزودن دندان عقل بزرگ می تواند منجر به فشردگی و مشکلات ناهماهنگی شود. دندان های موجود ممکن است موقعیت خود را تغییر دهند یا بچرخند تا دندان عقل تازه روییده را کنار خود جای دهند.

مشکلات متداول مرتبط با فشردگی دندان عبارتند از:

• پوسیدگی و حفره دندان به دلیل همپوشانی مینای دندان. فشردگی مانع مسواک زدن صحیح برای تمیز نگه داشتن سطوح مینای دندان می شود.
• بیماری لثه و ژنژیویت ناشی از فشردگی دندان ها. دندان های نزدیک به هم پلاک بیشتری را به دام می اندازند.
• گاز گرفتن داخل گونه ها و لثه ها به دلیل رو به بیرون بودن دندان های در حال رویش.
• لب پر شدن یا ترک خوردن دندان ها به دلیل تماس با دندان های غیر همراستا.
• سردرد و درد مفاصل فکی- گیجگاهی ناشی از عدم قرارگیری صحیح دندان ها روی یکدیگر. حرکت فک مختل شده است.
• بایت غیر طبیعی، که در آن دندان های دو فک بالا و پایین به درستی به هم نمی رسند.

در برخی موارد، درمان ارتودنسی مانند بریس ها ممکن است برای همراستا کردن دندان ها و رفع ناراحتی ناشی از فشردگی نیاز باشند. با این حال، کشیدن دندان عقل نیز معمولاً برای ایجاد فضای بیشتر انجام می شود.

درد هنگام رویش دندان عقل

عوامل کلیدی مؤثر بر درد دندان عقل

عوامل متعددی می توانند به تعیین شدت درد دندان عقل کمک کنند و اینکه آیا این ناراحتی موقتی است یا به مداخله تخصصی نیاز دارد.

میزان نهفتگی

دندان های عقل نیمه نهفته نسبت به دندان هایی که می توانند به طور کامل داخل دهان بیرون بیایند، معمولاً مشکلات بیشتری ایجاد می کنند. دندان های عقل هنگامی که به طور کامل زیر خط لثه و استخوان مسدود می شوند، در مقایسه با دندان هایی که تا حدی داخل دهان قابل مشاهده هستند، مشکلات آنها شدیدتر می شوند. دندان هایی که عمیقاً زیر لثه فرو رفته اند، فرصت بیشتری برای تشکیل کیست ها و تومورها در اطراف دندان ایجاد می کنند. عفونت ها نیز با سهولت بیشتری در اطراف دندان های کاملاً نهفته ایجاد می شوند. میزان نهفتگی به شدت بر میزان درد، تورم و سایر علائم تأثیر می گذارد.

سن و رشد فک

افراد جوان تری که دندان عقل دارند هنوز دندان های عقل آنها به صورت فعالانه شکل می گیرند و تلاش می کنند در موقعیت خود حرکت کنند، اغلب علائم درد بیشتری را تجربه می کنند. دندان ها در اواخر نوجوانی و اوایل دهه 20 هنوز در حال رشد ریشه های کامل خود هستند و اغلب فقط تا حدی می رویند. روند رویش شامل جابجایی دندان ها و تغییر شکل استخوان با ادامه رشد فک است. تمام این حرکات و فشار به دندان های مجاور باعث تحریک، التهاب و ناراحتی می شود.

افراد مسن تر با پتانسیل کمتر رشد فک، معمولاً دندان های عقلی دارند که به جای آنکه هنگام مسدود شدن به رویش خود ادامه دهند، ثابت باقی می مانند. جابجایی کمتر دندان عقل منجر به اصطکاک و تشدید کمتر در بافت های اطراف می شود. با این حال، نهفتگی طولانی مدت در فک های بالغ، احتمال بروز مشکلات جدی مانند عفونت مکرر، پوسیدگی، بیماری لثه و آسیب به ریشه دندان های مجاور را افزایش می دهد.

ماهیت نهفتگی

دندان هایی که با زاویه یا جهت پیچ خورده نهفته شده اند، معمولاً در مقایسه با دندان های عقلی که به صورت عمودی توسط دندان های دیگری مسدود شده اند، علائم شدیدتری ایجاد می کنند. نهفتگی های کج یا پهلو باعث فشار بیشتر بر بافت های اطراف می شوند زیرا دندان عقل سعی می کند مسیر رویش را پیدا کند. به همین ترتیب، دندان های عقلی که سعی می کنند از درون استخوان فک منسجم بیرون بیایند، در مقایسه با دندان هایی که صرفاً توسط بافت لثه پوشانده شده اند، درد بیشتری ایجاد می کنند. تلاش برای سوراخ کردن استخوان های متراکم، نسبت به فشار دادن ساده لثه های نرم، مقاومت بسیار بیشتری دارد.

سلامت پریودنتال

بیماری لثه قبلی یا استعداد ابتلا به مشکلات پریودنتال می تواند به طور قابل توجهی درد دندان عقل را بدتر کند. باکتری های ناشی از عفونت های اطراف دندان های موجود می توانند به دندان های عقل تازه روییده که محافظت محدودی از لثه دارند، منعکس شود. فضای تنگ اطراف دندان های عقل در حال رویش نیز تمیز نگه داشتن آنها را سخت تر می کند و بیشتر مستعد انباشته شدن مواد زائد است. بهداشت نامناسب دهان و تجمع پلاک این امکان را برای باکتری های بیماری زا فراهم می کند تا به راحتی رشد کرده و در آن ناحیه مستعمره شوند و عفونت های لثه مانند پریکورونیت را شروع کنند.

عادات دهان و دندان

عاداتی که شامل تحریک مکرر دندان های عقبی می شوند ممکن است ناراحتی ناشی از رویش دندان عقل را افزایش دهند. جویدن بیش از حد آدامس در سمت دندان در حال رویش، جویدن اقلام سفت مانند یخ یا جویدن کناره های دهان می تواند باعث تشدید بافت حساس اطراف دندان عقل در حال رویش شود. فشردن و ساییدن دندان های عقب روی یکدیگر نیز می تواند علائم درد ناشی از تلاش دندان های عقل را افزایش دهد. ترک این عادات به کاهش آسیب های غیر ضروری به ناحیه کمک می کند.

درد هنگام رویش دندان عقل

درمان های دندان عقل دردناک

چندین روش برای مدیریت و حذف درد دندان عقل وجود دارند:

داروها

مسکن های خوراکی بدون نسخه مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین) یا استامینوفن (تیلنول) می توانند تسکین موقتی رضایت بخشی را برای درد خفیف تا متوسط ​​دندان عقل فراهم کنند. ایبوپروفن به دلیل خواص ضد التهابی آن علاوه بر تسکین درد، بسیار مفید است. برای دردهای شدیدتر که داروهای بدون نسخه نمی توانند آنها را کنترل کنند، دندانپزشک یا جراح دهان ممکن است داروهای مسکن قوی تری را تجویز کند. آنتی بیوتیک ها نیز اغلب برای از بین بردن عفونت های پیشرفته لثه یا بافت های فک نیاز هستند که می تواند در اطراف دندان های عقل در حال رویش رخ دهند.

مراقبت های تسکین دهنده دندان

دندانپزشک ممکن است روش های تسکین دهنده (آرامش) انتخابی را برای کاهش موقت درد دندان عقل انجام دهد، تا زمانی که درمان قطعی تر ممکن شود. این درمان ها داخل مطب عبارتند از:

• تزریق بی حسی موضعی برای بی حس کردن ناحیه برای تسکین درد.
• شستشوی زیر لثه ها برای خارج کردن ذرات گیر کرده و ضد عفونی کردن محل.
• برداشتن بافت ملتهب اپرکولوم لثه که تا حدی روی دندان عقل در حال رویش را می پوشاند.
• صاف کردن هر گونه لبه های تیز یا ناهموار دندان عقل نیمه روییده.
• قرار دادم کیسه پانسمان دارویی بین دندان و فلپ لثه برای تقویت بهبودی.
• استفاده از تراشه ها یا خمیر آنتی بیوتیک به طور مستقیم در اطراف دندان برای مبارزه با باکتری ها.

چنین اقدامات موقت تسکینی می توانند تا حدودی تسکین کوتاه مدت به همراه داشته باشند، اما مشکل اساسی را برطرف نمی کنند. با این حال، اغلب در نهایت کشیدن دندان عقل یا سایر جراحی های دهان نیاز هستند.

کشیدن دندان عقل

در صورتی که نهفتگی مانع رویش طبیعی شود و ایجاد درد یا عفونت ادامه یابد، ممکن است کشیدن دندان عقل مشکل ساز ضروری شود. بعد از کشیدن، علائم معمولاً به سرعت برطرف می شوند، و بیماران در عرض چند هفته بهبود می یابند. با این حال، کشیدن دندان های نهفته با جراحی می تواند منجر به عوارض جانبی موقتی مانند اینها شود:

• تورم صورت در اطراف فک در 3 روز اول
• کبودی روی گونه ها یا گردن که پس از یک هفته محو می شود
• محدودیت باز شدن فک به دلیل تورم و سفتی عضلات در هفته اول
• بی حسی یا سوزن سوزن شدن لب، زبان، چانه یا دهان در صورت تحریک اعصاب. این ممکن است به آرامی طی چند هفته بهبود یابد.
• بوی بد دهان در چند روز اول همزمان با بهبودی حفره

مراقبت های خانگی مناسب و داروهای بدون نسخه معمولاً برای مدیریت احیاء بعد از کشیدن دندان کافی هستند. با این حال، بازه های زمانی بهبودی، بسته به شدت نهفتگی، می توانند به طور قابل توجهی متفاوت باشند. روش های کمتر پیچیده ممکن است تنها در 1 یا 2 هفته بهبود یابند. دندان های نهفته عمیق که به تراش وسیع استخوان و برش دندان نیاز دارند، می توانند بهبودی را 2 تا 3 ماه برای بهبودی کامل افزایش دهند.

جراحی ارتوگناتیک

در برخی شرایط، بیماران دچار ناهماهنگی شدید فک و فشردگی بیش از حد عمودی یا افقی دندان ها می شوند. این امر فضای کافی را برای رویش صحیح دندان های عقل نهفته فراهم می کند. جراحی ارتوگناتیک می تواند محل کل فک را تغییر داده و مجدداً تنظیم کند تا فضای کافی برای رویش ایجاد شود.

در طول این جراحی دهان:

• استخوان فک بریده می شود و در تراز مناسب قرار می گیرد.
• نگهدارنده ها و پیچ ها در دوره بهبود آن را در موقعیت جدید نگه می دارند.
• ارتودنسی قبل و بعد از جراحی مکمل این فرایند است.

این فرایند به دندان عقل نهفته که باعث درد و فشردگی می شود، اجازه می دهد تا با موفقیت بروید و عملکردی باشد. زمان بهبودی برای جراحی ارتوگناتیک چند هفته تا چند ماه طول می کشد تا دندان ها کاملاً مرتب شوند.

درد هنگام رویش دندان عقل

عوارض کشیدن دندان عقل

در حالی که کشیدن دندان عقل مشکل دار اغلب در دراز مدت درد را کاهش می دهد، جراحی خطرات عوارض خاصی را به همراه دارد:

• خشکی حفره- لخته خونی که در ابتدا محل دندان کشیده شده را پر می کند خیلی زود پس از جراحی از جای خود خارج می شود. این امر استخوان های زیرین و پایانه های عصبی را آشکار می کند. حفره خشک چند روز پس از کشیدن باعث درد شدید ضربان دار می شود. در حالی که پانسمان های دارویی برای تسکین بافت بدون پوشش محافظ قرار می گیرند، شستشو با آب نمک به تمیز نگه داشتن محل کمک می کند.
• آسیب عصب- در طول کشیدن دندان عقل نهفته، اعصاب حسی مجاور مانند آلوئولار زبانی یا تحتانی ممکن است دچار آسیب تصادفی شوند. این ممکن است منجر به بی حسی طولانی مدت و تغییر احساسات مانند گزگز یا سوزش در زبان، لب، چانه یا دندان ها شود. با بازسازی عصب، علائم ممکن است به آرامی طی هفته ها یا ماه ها بهبود یابند.
• عفونت- پس از کشیدن باکتری ها می توانند محل جراحی را آلوده کرده و باعث عفونت شوند. علائم شامل بوی بد، ترشح چرک، افزایش تورم بعد از 2 روز و دردی هستند که با دارو کنترل نمی شود. آنتی بیوتیک ها، شستشوی دهان و آب نمک به مدیریت حفره های عفونی کمک می کنند.
• خونریزی- ترشح خون پس از کشیدن شایع است، اما خونریزی کنترل نشده یک مورد اورژانسی است. فشار مداوم به گاز روی محل به مدت 30 تا 60 دقیقه معمولاً خونریزی جزئی را متوقف می کند. خونریزی کنترل نشده ممکن است به درمان تخصصی دندانپزشکی یا مراقبت های اورژانسی نیاز داشته باشد.
• درگیری سینوس- سینوس های فک بالا با دندان های مولر و پرمولر فک بالا هم مرز هستند. در طول کشیدن دندان عقل بالا، پوشش سینوس ممکن است جابجا شده یا سوراخ شود. برای بستن دهانه و جلوگیری از عفونت سینوسی ممکن است به اقدامات بیشتری نیاز باشد.

پیشگیری از مشکلات دندان عقل در آینده

در حالی که دندان های مولر سوم اغلب مشکلاتی ایجاد می کنند، اما همه به کشیدن نیاز ندارند. بهداشت خوب دهان و دندان و مراقبت های معمول دندان از سنین پایین، به کاهش مشکلات مربوط به دندان عقل در حال رویش کمک می کند:

• تمیز کردن و معاینات دندانپزشکی برنامه ریزی شده را هر 6 ماه یکبار انجام دهید.
• درمان سریع بیماری لثه، حفره ها و مشکلات ارتودنسی دندان های موجود.
• از روش صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن برای تمیز نگه داشتن دندان عقل از پلاک استفاده کنید.
• برای نظارت بر نهفتگی، از اواسط نوجوانی تصاویر رادیوگرافی دندان با اشعه ایکس را به صورت دوره ای دریافت کنید.
• در صورت وجود فضای ناکافی، قبل از تشکیل کامل ریشه، کشیدن دندان عقل را در نظر بگیرید.
• پیروی از توصیه های سفارشی دندانپزشک خود و کشیدن پیشگیرانه دندان عقل در صورت لزوم، از تشدید درد در آینده جلوگیری می کند و از جراحی های پیچیده بعد از کشیدن جلوگیری می کند.

درد هنگام رویش دندان عقل

سوالات متداول

درد دندان عقل چقدر طول می کشد؟

مدت زمان درد دندان عقل بسته به علت آن بسیار متفاوت است. حساسیت خفیف ناشی از رویش اولیه، با پایان یافتن رویش دندان ممکن است در عرض چند روز تا چند هفته برطرف شود. عفونت های شدید مانند پریکورونیت باعث درد ضربان دار می شوند که برای روزها یا بیشتر، تا زمان درمان دندانپزشکی ادامه می یابند. دندان عقل کاملاً نهفته ممکن است منجر به درد مزمن و متناوب تا زمان کشیدن شود.

درد دندان عقل در چه سنی شایع تر است؟

رویش دندان های عقل معمولاً با پایان یافتن شکل گیری ریشه ها، در حدود 17 تا 21 سالگی، شروع می شود. این مصادف با دوره ای است که علائم درد اغلب بروز می یابد. با این حال، دندان های عقل به آرامی در دهه 20 سالگی و حتی در 30 سالگی به آرامی تغییر مکان می دهند. رشد مداوم هنوز هم می تواند باعث ایجاد درد یا ناراحتی گاه به گاه حتی فراتر از سال های معمول نوجوانی شود.

آیا اگر دندان عقل درد نکند، می توان آنها را باقی گذاشت؟

دندان عقل بدون علامت و کاملاً بیرون آمده الزاماً به کشیدن نیاز ندارد. بسیاری از دندانپزشکان برای جلوگیری از مشکلات احتمالی آینده، هنوز کشیدن زودهنگام را توصیه می کنند. با این حال، دندان عقل بدون هیچ نشانه ای از نهفتگی، حفره، یا بیماری لثه ممکن است به طور بالقوه تحت نظر باشد و در جای خود باقی بماند. تصاویر رادیوگرافی دندان با اشعه ایکس به طور منظم برای بررسی هرگونه تغییر نگران کننده ای مهم هستند.

چه درمان های خانگی درد دندان عقل را تسکین می دهد؟

شستشو با آب نمک، کمپرس سرد روی گونه، مالیدن لثه دردناک با روغن میخک، جویدن ریشه زنجبیل تمیز، هیدراته ماندن و حفظ بهداشت دهان ممکن است به طور موقت ناراحتی دندان عقل را کاهش دهند. ایبوپروفن یا استامینوفن نیز به التهاب کمک می کنند. با این حال، درد مداوم متوسط ​​تا شدید احتمالا به درمان تخصصی دندانپزشکی نیاز دارد.

چه زمانی درد دندان عقل به ویزیت اورژانسی دندانپزشکی نیاز دارد؟

برای خونریزی کنترل نشده از لثه، ترشحات چرک یا بوی بد، یا مشکل در بلع، فوراً به دندانپزشکی مراجعه کنید. تورم صورت، تب بالا، لرز یا درد شدید و بی امان با وجود داروهای بدون نسخه نیز از علائم اورژانسی احتمالی هستند. آبسه اطراف دندان عقل بدون مصرف آنتی بیوتیک به سرعت گسترش می یابد. اگر شک دارید، معاینه شوید.

نتیجه گیری

رویش دندان عقل در اواخر نوجوانی و اوایل دهه 20 برای بسیاری از جوانان یک دوره انتقالی چالش برانگیز است. فک ها فضای محدودی دارند که در بیشتر موارد منجر به نهفتگی و فقط رویش جزئی می شود. تلاش های دندان عقل در حال رشد برای ورود به دهان اغلب باعث فشرده شدن دردناک بافت های اطراف می شود و مستعد عفونت می شود. مشکلات شایع مانند پریکورونیت و فشردگی برای تسکین علائم طولانی مدت در نهایت ممکن است به کشیدن نیاز داشته باشند. جستجوی منظم تخصصی دندانپزشکی از سنین پایین می تواند به شناسایی مشکلات رویش قبل از تشدید آنها کمک کند. رعایت بهداشت دقیق و دنبال کردن دستورالعمل های بعد از جراحی به کاهش ناراحتی بعد از عمل دندان عقل کمک می کند. شناخت الگوهای معمول درد دندان عقل و درمان های موجود این امکان را برای بیماران فراهم می کند که با دندانپزشک در مدیریت این مرحله نهایی رشد دندان همکاری کنند.