روند مرگ دندان

وقتی افراد اصطلاح “مرگ دندان” را می شنوند اغلب وحشت می کنند. در واقع این اتفاق بسیار شایع است و اگر در مراحل اول مورد توجه قرار گیرد به راحتی قابل درمان است. دندان مرده یا غیر زنده دندانی است که هیچ دسترسی به جریان خون ندارد. دندان سالم حاوی بافت پالپ در مرکز دندان است.

بافت های پالپ از اعصاب، عروق خونی، بافت های لنفاوی، و بافت های همبند تشکیل شده اند. بافت های لنفاوی در انتقال گلبول های سفید خون نقش ایفا می کنند و بافت های عروقی مسئول انتقال دیگر اجزاء سیستم ایمنی بدن می باشند که داخل دندان را استریل و سالم نگه می دارند. “دندان مرده” یا از دست رفته به این معناست که دیگر هیچ بافت پالپی داخل دندان وجود ندارد، در نتیجه هیچ سلول ایمنی برای دور نگه داشتن دندان از باکتری وجود ندارد.

هرگاه محیط گرم و مرطوبی داخل دندان وجود داشته باشد، و هیچ سلول ایمنی در آنجا وجود نداشته باشد، باکتری ها راهی برای انباشته شدن در آنجا می یابند که در نهایت منجر به عفونت باکتریایی دندان می شود.

علل مرگ دندان یا عصب دندان

علل مرگ دندان

پوسیدگی دندان

پوسیدگی درمان نشده دندان شایع ترین علت از دست رفتن دندان است. وقتی یک حفره دندان خیلی بزرگ می شود، ممکن است به لایه های داخلی پالپ دندان برسد. این اتفاق معمولاً باعث می شود درد دندان آغاز شود. زیرا پالپ دندان ملتهب خواهد شد. در نهایت پالپ داخل دندان می تواند دچار نکروز (مرگ و از دست رفتن) شود زیرا التهاب آنقدر زیاد است که پالپ موفق به بهبود آن نمی شود. در این موقعیت، پالپ با ساخت عروق خود تلاش می کند از خود در برابر پوسیدگی محافظت کند. این اتفاق موجب افزایش فشار داخل پالپ می شود، که در نهایت موجب قطع جریان خون داخل آن می شود، که می تواند موجب مرگ پالپ دندان شود.

علل مرگ دندان یا عصب دندان

آسیب به دندان

ترومای دندانی یا همان آسیب به دندان طی حوادث ورزشی، زمین خوردن کودکان یا حتی افراد بزرگسال رو به صورت، فشار دادن شدید دندان ها روی یکدیگر (دندان قروچه یا براکسیسم)، و دعواهای بدنی- هر گونه ضربه فیزیکی به دندان، می توانند منجر به مرگ دندان شوند. وقتی به دندان ضربه وارد می شود، جریان خون در نوک ریشه دندان دچار مشکل می شود که در نهایت می تواند موجب از دست رفتن پالپ دندان شود.

به منظور پیشگیری از حوادث دندانی، توصیه می شود طی فعالیت های پر برخورد از محافظ های  دهان (دندان) ورزشی استفاده شود. محافظ دندانی که به صورت سفارشی ساخته می شود، بهتر از محافظ های دندانی استاندارد و نیز محافظ های دندانی بویل- اند- بایت است که در فروشگاه های ورزشی و داروخانه ها پیدا می شوند، و بهتر می تواند از دندان ها در برابر تروماهای دندانی محافظت نماید.

نکته مهم در مورد مرگ دندان

همه حوادث تروماتیک باعث نمی شوند دندان حیات خود را از دست دهد. پس از آنکه دندان آسیب می بیند، دندانپزشک منطقه اطراف دندان را بررسی می نماید تا ببیند آیا درمان بیشتری نیاز است یا خیر. گاهی اوقات، جریان خون دندان تنها به طور موقت قطع می شود. به همین دلیل تشخیص مرگ دندان ممکن است چند هفته طول بکشد تا به طور قطعی از دست رفتن آن مورد تأیید قرار بگیرد. در این صورت، دندان تنها به مدت چند هفته علائم خفیفی از خود نشان خواهد داد و پس از آن به مرور زمان مجدداً سفت خواهد شد.

گاهی اوقات اگر مدتی صبر کنید تا ببینید طی زمان چه اتفاقی می افتد، ممکن است نیازی به انجام درمان ریشه نباشد. اگر در دوران کودکی پس از حادثه دندان شیری از دست برود، نیاز به هیچ درمانی ندارد زیرا در نهایت خواهد افتاد و دندان دائم سالمی جای آن را خواهد گرفت. تنها در صورتی دندان شیری از دست رفته نیاز به درمان دارد که هنوز دردناک باشد یا کنار ریشه دندان آسیب دیده برآمدگی ایجاد شده باشد، یا دندان لق شده باشد. درمان دندان های شیری آسیب دیده می تواند شامل کشیدن آن، یا پاکسازی ریشه دندان (پالپوتومی) باشد.

روش های تشخیص مرگ دندان

علل مرگ دندان یا عصب دندان

تغییر رنگ دندان

شناسایی دندان از دست رفته تنها با نگاه کردن به آن کار ساده ای نیست. مراجعه به متخصص درمان ریشه می تواند به تشخیص این مشکل کمک کند، زیرا وی قادر است علائم مرگ دندان (از دست رفتن دندان ) را تشخیص دهد. یکی از اصلی ترین نشانه های از دست رفتن دندان تیره شدن رنگ آن است. دندانی که به رنگ های زرد، خاکستری، یا سیاه درآمده است، احتمالاً از دست رفته است. این اتفاق معمولاً زمانی رخ می دهد که دندان از دست رفته درمان نشود.

گاهی اوقات، تغییر رنگ دندان به علت کبودی ناشی از مرگ سلول های خونی است. تیرگی رنگ دندان ها به صورت خود به خود ناپدید نخواهد شد- این مشکل نیاز به درمان دارد. در صورتی که تغییر رنگ دندان ناشی از راکد ماندن خون داخل دندان اتفاق افتاده باشد، دندانپزشک معمولاً با درمان می تواند لکه آن را بپوشاند. می توان بلیچینگ داخلی دندان را انجام داد یا پس از درمان پالپ دندان، یک لایه نازک کامپوزیت روی دندان اعمال نمود. در برخی موارد نیز، برای رسیدن مجدد به رنگ اصلی دندان، باید از روکش های پرسلاین استفاده نمود.

درد دندان

درد یکی از شایع ترین علائم مرگ دندان است. این درد می تواند از خفیف تا شدید، متفاوت باشد. با از دست رفتن پالپ دندان باکتری ها داخل ریشه دندان انباشته می شوند و در نهایت می توانند به خارج از انتهای ریشه منتشر شوند و موجب آبسه دندان شوند. فشاری که آبسه به الیاف پریودنتال لیگامان وارد می کند موجب بروز درد می شود. در صورت وجود آبسه، ممکن است متوجه مزه بد، تورم، بوی بد اطراف دندان آسیب دیده، یا برآمدگی روی لثه، کنار ریشه دندان شوید.

علل مرگ دندان یا عصب دندان

تصاویر رادیوگرافی

دندانپزشک باید بتواند به شما بگوید که آیا این علائم حاکی از مرگ دندان هستند یا خیر. برای تشخیص نهایی و اطمینان از مرگ دندان، تصویر رادیو گرافی با اشعه ایکس نیز کمک کننده است. در این تصویر، دندان از دست رفته با رادیولوسنسی radiolucency در انتهای دندان قابل مشاهده است. لوسنسی نشان دهنده جایی است که آبسه موجب خورده شدن استخوان شده است و بافت مملو از باکتری (آبسه دندان) جایگزین آن شده است. دندان از دست رفته ممکن است در نهایت لق شود و نسبت به ضربه و جویدن حساس شود.

آیا می توان دندان از دست رفته را حفظ نمود؟

درمان ریشه اصلی ترین درمان مورد نیاز برای حفظ دندان از دست رفته است که عفونی شده است. با درمان ریشه، قسمت داخلی دندان به طور کامل پاکسازی و استریل می شود. اپیکواِکتومی Apicoectomy روش دیگری است که در آن تشخیص داده می شود دندان قابل احیاء است و می توان از مرگ آن جلوگیری نمود. کشیدن دندان آخرین راهی است که برای رهایی از شر دندان از دست رفته ای می توان انجام داد که آبسه کرده است و موجب ناراحتی فرد شده است.