بارودنتالژیا Barodontalgia که تحت عنوان “فشرده دندان” نیز شناخته می شود، درد در ناحیه دندان پس از تغییر فشار است. این نام نشان دهنده این وضعیت است – “بارو” به معنای فشار و “ادنتالژیا” به معنای درد دندان است. این یک دندان درد حاد با حساسیت بالا در هنگام تغییر ناگهانی فشار محیط است.

یکی از شرایط دیگر، باروتروماbarotrauma  دندانی است که زمانی رخ می دهد که تغییرات فشار هوا باعث آسیب به دندان می شود. تغییرات فشار هوا ممکن است باعث شکستن بافت سخت دندان یا ترمیم آن شود. این وضعیت برای نخستین بار در خلبانان نظامی جنگ جهانی دوم به عنوان یک بیماری شناخته شد، که در اصل آئرودنتالژیا aerodontalgia نامیده می شد. سپس بعداً این درد دندان در غواصان تشخیص داده شد تا اصطلاح بارودنتالژیا به آن داده شود.

متخصصان دندانپزشکی با بررسی ترمیم های دندانی، بویژه دندانپزشکانی که در مشاغل خاص مشغول به کار هستند، در تسکین این وضعیت نقش دارند.

بارودنتالژیا

بارودنتالژیا بیشتر بین غواصان زیر آب و خلبانان خطوط هوایی شایع است، جاهایی که آنها اغلب تغییرات فشار جو را تجربه می کنند. همچنین ممکن است در فعالیت های دیگر که با تغییرات فشار همراه هستند، مانند چتربازان، کوهنوردان در ارتفاعات بالا، زیردریایی ها و پرسنلی که در اتاق های فشار پزشکی کار می کنند، رخ دهد. تغییرات ارتفاع و عمق باعث بروز بارودنتالژیا می شوند، که حس ها و نتایج در بارودنتالژیای نتیجه تغییر ارتفاع یا عمق یکسان هستند.

قانون بویلBoyle  (حجم گاز در دمای ثابت معکوس با فشار اطراف تغییر می کند) عامل بارودنتالژیا است. اساساً زمانی است که فشار داخل دندان بیشتر از خارج از دندان باشد. بارودنتالژیا به هر گازی گفته می شود که در فضایی داخل دندان گیر کرده و احساسی مانند  فشرده شدن می تواند باعث ایجاد درد شود.

گاز از راه های مختلف داخل دندان گیر می کند. گاز به دام افتاده در یک فضای عصب از دست رفته، به دلیل کمبود عروق، کندتر منتشر می شود. هنگامی که گاز در الیاف پریودنتال به دام می افتد، به دلیل خونرسانی کندتر، با سرعت بیشتری منتشر می شود. در یک شکستگی دندان با یک عصب زنده یا غیر زنده، گاز به دام افتاده می تواند برای مدت زمان متغیری باعث ایجاد درد شود. پر شدگی هایی که نشتی دارند یا شکستگی ها ممکن است به عنوان یک کانال یک طرفه برای گازی عمل کنند که خروج آن از دندان راحت تر از وارد آن است و باعث ایجاد درد شدید می شود.

بارودنتالژیا یک نشانه است تا یک وضعیت پاتولوژیک. معمولاً شعله ور شدن یک شرایط دهانی که از قبل وجود دارد، می تواند باعث ایجاد فشار شود، و پاتولوژی در بافت های دهان یا سینوس ها باید وجود داشته باشد.

باروترومای دندانی

باروترومای دندانی آسیب ناشی از فشار است که در فشار بالا و پایین رخ می دهد. با آسیب شناسی که از قبل درون حفره دهان وجود دارد رخ می دهد. هر چه دندان در طول عمر خود تحت درمان بیشتری قرار گرفته باشد، بیشتر مستعد بروز مشکلات تحت تغییرات فشار است.

این شرایط دندانی که از قبل وجود دارند عبارتند از: دندان ترک خورده، پوسیدگی های دندانی، ترمیم ناقص دندان، پالپیت، نکروز پالپ، پریودنتیت آپیکال، پاکت پریودنتال و دندان نهفته. اگر دندان آسیب دیده باشد یا باکتری درون حفره آن حبس شده باشد، فشار شروع به ایجاد درد می کند. اگر یک دندان از قبل آسیب دیده باشد و سپس فشار اتمسفر اضافه شود، می تواند آزار دهنده باشد. وجود ترک در دندان امکان ورود هوا را فراهم می کند و با تغییر فشار باعث انبساط یا انقباض آن می شود.

باروسینوزیت

باروسینوزیت Barosinusitis، فشار سینوسی یا باروترومای سینوسی نیز نامیده می شود. این یک التهاب حاد یا مزمن دردناک یک یا چند سینوس پارانازال (بالای بینی) است که در اثر ایجاد اختلاف فشار (معمولاً منفی) بین هوای حفره سینوسی و هوای جو اطراف ایجاد می شود. ممکن است خونریزی از غشاء حفره های سینوس پارانازال وجود داشته باشد.

اختلاف فشار زمانی در بدن رخ می دهد که یک حفره پر از گاز قادر به ایجاد ارتباط با بیرون بدن نباشد و باعث نابرابر شدن فشار شود. زمانی که اختلاف فشار داخلی و خارجی رخ می دهد، می تواند باعث بروز درد، اِدِم یا آمبولی گاز عروقی شود. این نوع درد در ریه ها، گوش میانی یا سینوس های فک بالا رخ می دهد.

باروسینوزیت یکی از منشاء های شایع دندان درد ناشی از فشار هوا در سینوس های ماگزیلاری است. سینوزیت حاد یا مزمن معمولاً از قبل وجود دارد. تحریک گیرنده های درد در سینوس های فک بالا ممکن است به عنوان درد ارجاعی به دندان ها عمل کند، در حالی که ممکن است هیچ آسیب واقعی وجود نداشته باشد.

در حالی که باروسینوزیت به سینوس مربوط می شود و در هنگام فرود رخ می دهد، بارودنتالژیا مربوط به دندان مربوط می شود و در هنگام صعود رخ می دهد.

درد دندان پس از تغییر فشار اتمسفر

فشار ناشی از غواصی

در غواصی، بارودنتالژیا ممکن است در هنگام فرود یا صعود بوجود بیاید. فشار ناشی از غواصی در هنگام فرود غواصی و عموماً در ارتفاع 10 تا 25 متری که فشار محیط 75/0 و 1 اتمسفر است، توسط عواصان احساس می شود. باروتروما می تواند در هنگام فرود یا صعود رخ دهد.

باروترومای فرود زمانی رخ می دهد که یک فضای محصور پر از گاز نتواند فشار داخلی خود را با فشار خارجی تنظیم کند و منجر به آسیب بافت شود.

یکی از بزرگ ترین شکایات دندانی که غواصان تجربه می کنند، احساس فشرده شدن دندان است. این نتیجه از بین رفتن پوشش محافظ توبول های عاجی یا بافت پالپ است. در حین فرود، در نتیجه افزایش فشار هوای دمیده شده، هوا با زور وارد پالپ می شود. درد احساس شده با عمقی که غواصان درون آن هستند ارتباط دارد و هنگام صعود با کاهش فشار بهبود می یابد. این هوای فشرده از طریق پوسیدگی در امتداد حاشیه ترمیم ها یا اطراف ترمیم هایی که نشتی دارند به توبول های دندانی می رسد.

پالپیت ناشی از درمان دندانی اخیر می تواند یکی دیگر از علل باروتروما باشد. درمان دندان به طور کلی تا حدودی باعث بروز التهاب، و متعاقباً تورم در پالپ می شود که به مدت چند روز پس از درمان منجر به بروز حساسیت می شود. هنگامی که به بافت ملتهب فشار وارد می شود، گازهای تولید شده در نتیجه فرآیند التهاب و فشار فشرده و افزایش یافته درون حفره پالپ، باعث ایجاد درد می شود.

پس از کشیدن دندان یا جراحی جزئی دهان، قبل از شیرجه زدن باید صبر کنید التهاب فروکش کند زیرا ممکن است با افزایش فشار، درد و خونریزی ایجاد شود. به طور مشابه، پس از انجام ترمیم جدید، باید توصیه شود که شیرجه نزنید، بویژه یک شیرجه عمیق.

باروترومای ناشی از صعود در نتیجه هوای فشرده ای بوجود می آید که در یک فضای بسته گیر کرده است و سپس در طول صعود منبسط می شود. این آسیب بیشتر برای دندان هایی رخ می دهد که یک درمان ریشه ناقص یا ترمیم نادیده گرفته شده دارند.

در هنگام فرود، هوای فشرده به آرامی وارد دندان هایی می شود که ترمیم آنها سیل (مهر و موم) فیزیکی ضعیفی دارند، اما در طول صعود نمی توانند به سرعت از آن خارج شوند. با کاهش عمق غواصی، ایجاد فشار داخل دندان به دلیل انبساط هوای محبوس شده رخ می دهد که منجر به بروز درد شدید و گاهی اوقات حتی شکستن دندان می شود. در موارد شدیدتر،odontecrexis  رخ می دهد که زمانی است که هوای گیر کرده داخل دندان به سرعت منبسط می شود و باعث ترکیدن دندان می شود.

درد دندان پس از تغییر فشار اتمسفر

فشار ناشی از پرواز

در طول پرواز در ارتفاعات بالا، با افزایش حجم گازهای داخل دندان آسیب دیده، فشار بیرون کاهش می یابد. زمانی که گازها نمی توانند منبسط و منقبض شوند تا فشار داخلی را برای یکسان کردن آن را خارج تنظیم کنند، روی محفظه دندان و کانال ها تأثیر می گذارد. دندان هایی که تحت تأثیر بارودنتالژیا قرار گرفته اند، از قبل با ترمیم های معیوب، پوسیدگی مکرر، شکستگی ها یا حباب های هوایی که ممکن است در طول فرآیند ترمیم اتفاق بیفتند، آسیب دیده اند. اگر لایه سمان زیر روکش ها دارای حباب های ریز هوا باشد، حتی ممکن است یک روکش از جای خود کنده شود.

در ارتفاعات بالا، چه در کابین های تحت فشار و چه در کابین های بدون فشار، بارودنتالژیا ممکن است در دامنه ارتفاعات بین 5000 تا 35000 فوت رخ دهد، گرچه بین 9000 تا 27000 فوت شایع تر است. که ممکن است باعث زمین گیر شدن خلبان شود.

مانور والسالوا

مانور والسالوا Valsalva maneuver تکنیکی است که برای کاهش فشار داخلی انجام می شود- عمل تلاش برای بازدم در حالی که سوراخ های بینی و دهان بسته هستند. این مانور برای پاک کردن تغییرات فشار در سینوس ها یا گوش ها استفاده می شود. این باعث افزایش فشار در گوش میانی و قفسه سینه می شود و به عنوان ابزاری برای یکسان سازی فشار استفاده می شود.

این روش ساده با نگه داشتن بینی و دمیدن آرام با دهان بسته انجام می شود. این فرآیند هوا را با فشار وارد شیپورهای استاش می کند تا فضای پشت پرده گوش را یکسان کند و به طور همزمان هوا را وارد حفره سینوسی کند تا این فضاها یکسان شوند.

این تکنیک نه تنها برای غواصان یا پرواز در هواپیما انجام می شود، بلکه به طرز عجیبی برای سکسکه و تاکی کاردی نیز انجام می شود.

درد دندان پس از تغییر فشار اتمسفر

پیشگیری و تشخیص

کلید جلوگیری از بارودنتالژیا یا باروتروما، سلامت دهان و دندان با معاینات منظم دندانپزشکی برای اطمینان از سالم بودن ترمیم و روکش های دندانی است. ساختن برخی از ترمیم ها با سیل محکم و عاری از هر گونه فضاهای هوایی بدون لب پر شدگی یا شکستگی انجام می شود. از آنجا که درد فقط در فشار اتمسفر رخ می دهد، شبیه سازی درد در طول معاینه برای مشخص کردن اینکه ممکن است کدام دندان عامل بروز درد باشد، چالش برانگیز است. اگر اطلاع داشتن از اینکه بیمار با تغییرات فشار اتمسفر درگیر است، آگاهی از عاج در معرض محیط دهان، پوسیدگی، کاسپ یا پر شدگی شکسته، و آسیب های پری آپیکال بسیار مهم است.

در بسیاری از مواقع، افراد تا زمانی که تغییرات فشاری برای تحت تأثیر قرار دادن دندان را تجربه نکرده باشند، متوجه آسیب دیدگی دندان نخواهند شد. برای این بیماران پرخطر که اغلب پرواز یا غواصی می کنند، معاینات دوره ای دندانپزشکی هر سه تا پنج سال باید شامل تصاویر رادیوگرافی پری آپیکال، پانورامیک، و تست هاس زنده بودن پالپ باشند. طی معاینه باید توجه دقیقی به علت شناسی پری آپیکال، ترمیم های معیوب، پوسیدگی ثانویه و ساییدگی دندان ها شود.

بیشتر موارد بارودنتالژیا ناشی از ترمیم های دندانی معیوب یا پوسیدگی گسترش یافته در عاج هستند. علل دیگر عبارتند از پالپیت با التهاب پری آپیکال یا پس از انجام ترمیم اخیر دندانی. حرکت مایعات از پوسیدگی عاج، علت پالپیت تلقی می شود. تغییرات فشار نیز از جمله علل شکستگی دندان هایی بوده که دارای ترمیم دندان هستند. گاز محبوس شده بین ترمیم و دندان باعث ایجاد درد و شکستن دندان می شود.

برخی از مواد خاص که برای پر کردن استفاده می شوند، در بهبود درد ناشی از بارودنتالژیا کارآمدتر از مواد دیگر هستند. یک گروه سمان رزین، گروه های فسفات روی و گلاس آینومرها تحت فشارهای مختلف مورد آزمایش قرار گرفتند. گروه های سیمان رزینی در مقایسه با سایر مواد، احتمالاً به دلیل انعطاف پذیری، بهترین ماندگاری و ریزنشت کمتر را حفظ کردند.

ثابت شده است که یک پایه اوژنول اکسید روی از بارودنتالژیا در هنگام تشخیص پالپیت برگشت پذیر جلوگیری می کند. هنگامی که یک پالپ در معرض محیط دهان قرار دارد، انتخاب درمان ریشه به جای پالپکتومی و قرار دادن روکش روی آن ترجیح داده می شود.

اگر بیمار مکرراً پرواز دارد، یا یک غواص یا هوانورد حرفه ای است، بهتر است به جای تماشای دندان یا نظارت بر آن، در درمان ترمیم ها و پوسیدگی های قدیمی فعال باشد. دقیق بودن در درمان این بیماران مستعد بارودنتالژیا، احتمال احساس درد را کاهش می دهد و کیفیت زندگی آنها در طول فعالیت های انتخابی آنها را بهبود می بخشد.