آبسه دندان چیست؟

وقتی یک دندان دائماً تیر می کشد و با درد خود باعث می شود در طول شب بیدار بمانید، این مشکل می تواند آزاردهنده تر و نگران کننده تر از یک سر درد ساده باشد. آبسه دندان عفونتی داخل دندان است که به نوک ریشه یا اطراف آن منتشر شده است. این عفونت از حفره داخلی دندان نشأت می گیرد، که “حفره پالپ” نامیده می شود.

داخل حفره پالپ مملو از عروق خونی و اعصاب است که جمعاً “پالپ” نامیده می شوند. قبل از تشکیل آبسه، دندان قابلیت مبارزه با عفونت خود را از دست داده است، و باکتری ها قادرند حفره پالپ را مورد حمله قرار دهند و تکثیر شوند. با تکثیر باکتری ها، معمولاً عفونت باکتریایی از حفره پالپ منتشر می شود و از طریق انتهای ریشه وارد استخوان می شود. آبسه کیسه ای پر از چرک است متشکل از گلبول های سفید مرده، باقی مانده بافت، و باکتری.

تفاوت آبسه دندان و آبسه لثه در منبع عفونت آنها است. آبسه دندان (“آبسه پری آپیکال”)، این عفونت از پالپ دندان منشاء می گیرد و از انتهای ریشه به خارج آن گسترش می یابد. آبسه لثه (“آبسه پریودنتال”) پس از بیماری لثه، از پاکت پریودنتال که کنار ریشه دندان است آغاز می شود. درمان هر یک از این شرایط به منشاء عفونت بستگی دارد.

خطرات آبسه دندان

در اکثر موارد، بهداشت ضعیف و ناکافی دهان و مراقبت های دندانی موجب بالا رفتن خطر عفونت دندان ها می شود. ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر (براکسیسم یا دندان قروچه)، رژیم غذایی حاوی مقادیر زیاد شکر، دیگر آسیب های دندانی، و حتی وجود فرایندهای قبلی دندانپزشکی می توانند دندان را مستعد آبسه کنند.

آبسه دندان

علت آبسه دندان

آبسه دندان به علل مختلفی می تواند بروز پیدا کند. یکی از شایع ترین علل آن بزرگ تر و عمیق تر شدن حفره دندان است که به حفره پالپ می رسد. یک روند التهابی داخل دندان اتفاق می افتد. التهاب پالپ (پالپیت) معمولاً چیزی است که به عنوان دندان درد احساس می شود. انواع پالپیت با تست هایی مشخص می شوند که توسط دندانپزشک انجام می شوند و به بازگشت پذیر و بازگشت ناپذیر تقسیم می شوند. پالپیت بازگشت پذیر به این معناست که پالپ حساس شده است اما فرصت احیاء آن وجود دارد.

پالپیت بازگشت ناپذیر به این معناست که دندان دیگر قابل احیاء نیست و پالپ در حال مرگ است. به محض از دست رفتن پالپ (نکروز پالپ)، با انتشار عفونت از دندان به داخل الیاف لیگامان پریودنتال و زیر استخوان فک، آبسه شکل می گیرد. اغلب، اگر در مراحل نخست برای برطرف کردن عفونت اقدام شود، دندانی که دچار نکروز می شود را می توان نجات داد.

دیگر علل نکروز و آبسه دندان عبارتند از: وارد شدن ضربه به دندان؛ درمان های دندانی مانند روکش دندان یا پر شدگی که به پالپ دندان خیلی نزدیک شده است؛ یا آسیب به دندان ناشی از ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر. آبسه دندان به هر شکلی که باشد، روی پالپ تأثیر سوء خواهد داشت و قادر نخواهد بود از آن آسیب جان سالم به در ببرد. ضربه به دندان می تواند آنقدر شدید باشد که بلافاصله موجب قطع جریان خون شود. با از بین رفتن جریان خون، منبع مواد مغذی نیز قطع می شود. در نتیجه، پالپ به سرعت از بین خواهد رفت. آسیب ناشی از ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر (که تحت عنوان “ترومای اکلوزال” شناخته می شود) آسیبی است که با سرعت کندتری پیش می رود.

دندانی که قبلاً تحت درمان ریشه (عصب کشی) قرار گرفته است نیز می تواند دچار آبسه شود. این اتفاق معمولاً به خاطر عدم وجود پوشش کافی روی حفره دندان برای جلوگیری از ورود باکتری ها، یا حتی شکستگی ریشه های دندان ها رخ می دهد. هر دندانی می تواند دچار آبسه شود، اما مولر (دندان آسیاب) سوم یا همان دندان عقل بیشتر مستعد آبسه است، زیرا تمیز نگه داشتن آنها دشوار است و می تواند منجر به انتشار پوسیدگی شود که نادیده گرفته شده است. برای پیشگیری از چنین مشکلاتی، معمولاً دندان های عقل کشیده می شوند.

آبسه دندان

علائم و نشانه های آبسه دندان

•          تیره شدن رنگ دندان در مقایسه با دیگر دندان ها. آنچه با نکروز پالپ تولید می شود، به لایه های منفذ دار دندان نفوذ می کند که موجب این تغییر رنگ آن می شوند. در بسیاری موارد، ممکن است هیچ دردی در دندان وجود نداشته باشد.
•          حین خوردن غذا یا ایجاد فشار روی دندان، در آن درد ایجاد می شود. آبسه ای که به انتهای نوک ریشه منشر می شود باعث می شود ساختاری که آن را حمایت می کند (لثه و استخوان) تحت تأثیر قرار بگیرند. گاهی اوقات درد ضربان دار، تیر کشیدن دندان آنقدر شدید هستند که حتی با داروهای مسکن هم نمی توان آن را تسکین داد. این معمولاً به عفونتی مربوط می شود که گسترش می یابد و منجر به ایجاد فشار بیشتر روی ساختارهای اطراف لثه و استخوان می شود.
•          روی بافت لثه تورمی وجود دارد که پر از چرک است. این نقطه متورم مانند یک جوش نزدیک دندان عفونی است. اگر سر این جوش باز باشد، فیستولی است که از آن چرک خارج می شود. این یکی از مشهودترین علائم و نشانه های عفونت است. دیگر علائم و نشانه های آبسه دندان عبارتند از وجود مزه بد در دهان یا بوی بد دهان.
•          تورم صورت، فک، یا غدد لنفاوی اطراف آن، اغلب نشان دهنده پیشرفت عفونت هستند. درد فک ناشی از تورم نیز می تواند وجود داشته باشد.

مهم است دقت نمایید که آبسه دندان ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. از آنجا که دندان دیگر زنده نیست (یا توانایی احساس کردن محرک را از دست داده است)، ممکن است هیچ دردی با آن همراه نباشد. با این حال، آبسه هنوز وجود دارد و می تواند در حال انتشار عفونت باشد. گاهی اوقات، در حالی که بیمار هیچ علائم آشکاری از آبسه دندان را مشاهده نکرده است، آبسه دندان می تواند طی گرفتن یک تصویر رادیوگرافی معمولی (با اشعه ایکس) تشخیص داده شود.

در مقاله بعد راه های تشخیص و انواع درمان های آبسه دندان را به شما معرفی خواهیم کرد.