اگر از بیماری لثه رنج می برید، احتمالاً باکتری های موجود در دهان شما مقصر هستند. در هر زمان، بیش از 500 نوع مختلف باکتری در دستگاه گوارش انسان زندگی می کنند. هدف اصلی آنها اطمینان از هضم صحیح غذا و حفظ سلامت روده است. همچنین سیستم ایمنی بدن را تقویت می کنند و در مبارزه با بیماری ها به آن کمک می کنند. بیش از 700 گونه میکروب داخل دهان شما زندگی می کنند که شامل باکتری ها، قارچ ها و غیره می شوند. برخی از آنها مفید هستند و برخی دیگر مضر هستند. فوراً به سراغ مسواک یا دهانشویه نروید. تا زمانی که آنها در تعادل هستند، نوع “خوب” می تواند از آسیب وارد کردن نوع “بد” ها جلوگیری کند.

اما اگر این تعادل از بین برود، آسیب های گونه های بد می توانند تداوم داشته باشند و منجر به بروز بیماری لثه شوند.

پروبیوتیک ها از دسته باکتری های خوب هستند. شاید شنیده باشید که این باکتری های خوب موجود در برخی غذاها و مکمل ها، چگونه ممکن است به این نوع عدم تعادل در روده شما کمک کنند و برای درمان مشکلات گوارشی استفاده شوند. خب، دانشمندان دریافته اند که پروبیوتیک ها ممکن است به همان طریق بتوانند به پیشگیری و درمان مشکلات سلامت دهان و دندان ناشی از باکتری ها از جمله التهاب لثه، بوی بد دهان، پریودنتیت و پوسیدگی دندان کمک می کنند.

این ممکن است در کنار گزینه های استاندارد، به شما و دندانپزشک شما ابزار دیگری برای استفاده در درمان یا پیشگیری از مشکلات لثه بدهد.

پروبیوتیک خوراکی و سلامت لثه

عدم تعادل چگونه رخ می دهد؟

محققان هنوز در حال تلاش هستند تا مشخص کنند که چه چیزی اجازه می دهد باکتری های مضر داخل دهان شما فعالیت کنند. محرک ها می توانند شامل موارد زیر باشند:

• عدم مراقبت از دندان ها و لثه ها. این اتفاق اجازه می دهد تا باکتری های بد تکثیر شوند و تعادل را تغییر می دهد.
• سیستم ایمنی ضعیف. این می تواند روی نحوه ارتباط باکتری های موجود داخل دهان شما با یکدیگر تأثیر بگذارد و به نوع مضر برتری بدهد.
• چارچوب ژنتیکی بدن شما. برخی از افراد ممکن است به اندازه کافی باکتری های مفید نداشته باشند، یا ممکن است احتمال داشتن نوع بد در آنها بیشتر باشد.
• خشکی دهان. بزاق شما دارای موادی است که به مبارزه با باکتری های مضر کمک می کنند. اما برخی از داروها، مانند مسکن ها و ضد احتقان ها، می توانند روی میزان باکتری های موجود داخل دهان شما تأثیر بگذارند.

به هم خوردن تعادل باکتری ها چگونه منجر به بروز بیماری لثه می شود؟

عدم تعادل باکتری ها می تواند سیستم دفاعی بدن شما را تحت تأثیر قرار دهد و مانع کشتن باکتری های مضر توسط گلبول های سفید خون شما شود. این باکتری ها می توانند لثه های شما را ملتهب کنند. این التهاب، به نوبه خود، مواد شیمیایی تولید می کند که باکتری های بد از آنها تغذیه می کنند، که باعث می شود تکثیر شوند. باکتری های بیشتر باعث التهاب لثه های شما می شوند و شروع به تجزیه استخوانی می کنند که دندان های شما را درون خود نگه می دارد.

اگر این روند به اندازه کافی ادامه پیدا کند، لثه ها و استخوانی که از دندان های شما حمایت می کنند ممکن است از بین بروند. ممکن است در نهایت دندان های خود را از دست بدهید.

همچنین می تواند شما را مستعد پوسیدگی دندان و بوی بد دهان کند. محققان فکر می کنند که این اتفاق ممکن است به ایجاد سرطان دهان نیز کمک کند.

و اگر تعداد زیادی باکتری مضر در دهان خود داشته باشید، آنها می توانند به سایر قسمت های بدن شما منتقل شوند و ممکن است با موارد زیر ارتباط داشته باشند:

• دیابت
• بیماری قلبی
• روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید)

پروبیوتیک خوراکی و سلامت لثه

پروبیوتیک ها و بیماری لثه

بیماری پریودنتال به دو صورت ژنژیویت و پریودنتیت بروز پیدا می کند. ژنژیویت مرحله اولیه بیماری لثه است و به طور معمول التهاب لثه است، در حالی که پریودنتیت مرحله پیشرفته بیماری است که بافت های دهان، از جمله استخوان آلوئولار را تحت تأثیر قرار می دهد.

مطالعه ای در مرکز پزشکی دانشگاه مریلند ارتباط بین بیماری های لثه و خود ایمنی را کشف کرد. در بیماری های لثه، نوع خاصی از باکتری های بی هوازی باعث ایجاد پلاک و تارتار می شوند که در نهایت باعث آزاد شدن سموم می شوند. سموم آزاد شده سیستم ایمنی را تحریک می کنند تا دسته ای از پروتئین ها به نام سیتوکین ها را تولید کند. این سیتوکین ها پاسخ ایمنی را تحت تأثیر قرار داده و تنظیم می کنند، بنابراین میزان بیماری پریودنتال را در افراد مختلف تعیین می کنند.

محققان و دندانپزشکان در تلاش برای کاهش قابل توجه انتشار سیتوکین ها توسط باکتری های مضر، دریافتند که پروبیوتیک S. Salivarius K12 یا BLIS 12 برای کاهش خطر بیماری لثه مفید است.

از سوی دیگر، گروهی از باکتری های مفید به نام لاکتوباسیل هاlactobacilli  می توانند با انواع مختلفی از باکتری های بد مبارزه کنند و ممکن است به بازگرداندن تعادل سالم به دهان شما کمک کنند.

طبق یک مطالعه آلمانی، مصرف منظم شیر پروبیوتیک می تواند خونریزی و التهاب ناشی از بیماری های لثه را کاهش دهد. لاکتوباسیلوس کازئی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند و در نتیجه سلامت دهان و دندان را در وضعیت خوبی حفظ می کند.

در مطالعه ای دیگر، محققان مقداری از این باکتری ها را درون آدامس قرار داده اند و از افراد مبتلا به بیماری لثه و ژنژیویت خواسته اند که هر روز از آنها استفاده کنند. (در ژنژیویت، لثه های شما قرمز و متورم می شوند و به راحتی خونریزی می کنند.) پس از 2 هفته، دندان های افراد مورد مطالعه دارای پلاک کمتری بود- لایه شفاف و چسبناکی که می تواند باعث ایجاد حفره یا بیماری لثه شود.

مطالعه دیگری نشان داد که قرص های زیر زبانی حاوی همان نوع باکتری ها نیز به التهاب و پلاک کمک می کنند.

دانشمندان دریافتند که پروبیوتیک ها با تشکیل یک لایه داخل حفره دهان عمل می کنند که به عنوان محافظ برای بافت های دهان عمل می کند و از آنها در برابر بیماری های مربوط به لثه و دندان محافظت می کند. پروبیوتیک ها ناحیه ای که قبلاً توسط پروبیوتیک ها اشغال شده بوده را مجدداً اشغال می کنند، به این ترتیب از رشد این باکتری ها جلوگیری می کنند. به این ترتیب، به تدریج باکتری های سالم جایگزین باکتری های مضر می شوند  تا از بروز مشکلات دهان و دندان جلوگیری کنند. در حال حاضر علاوه بر نخ دندان کشیدن و مسواک زدن، پروبیوتیک ها یکی از جنبه های مهم بهداشت دندان تلقی می شوند.

پروبیوتیک خوراکی و سلامت لثه

نتیجه گیری

مسائل مربوط به سلامت دهان، از جمله حفره ها، بوی بد دهان و التهاب لثه، همگی می توانند با باکتری های مضری ارتباط داشته باشند که در حفره دهان شما انباشته می شوند. وارد کردن باکتری های خوب به دهان، از طریق استفاده از پروبیوتیک ها، تعداد باکتری های مضر را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد و وضعیت دهان شما را بهبود می بخشد. اگر بیماری لثه دارید یا در مورد آن نگران هستید، با دندانپزشک خود در مورد مناسب ترین منبع پروبیوتیک ها که می تواند برای شما مفید باشد صحبت کنید. اما به خاطر داشته باشید که مهم ترین کارهایی که می توانید برای محافظت در برابر بیماری لثه خود انجام دهید، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دندان ها هستند. این مؤثرترین راه برای پیشگیری از بیماری های لثه است.