موفقیت درمان اندودانتیک یا انتهای ریشه ی دندان به توانایی اندودنتیست (متخصص درمان ریشه) در ضد عفونی کردن و پاکسازی سیستم کانال ریشه ی دندان بستگی دارد. سیستم کانال دندان از یک دسته کانال های فرعی و جانبی پیچیده، باله ها، یا دیگر بخش های آناتومیک تشکیل شده است که دسترسی به آنها از طریق فایل های اندودانتیک دندانپزشکی دشوار است.

جراحی انتهای ریشه دندان با کمک لیزر

اندودنتیست قادر است کانال های اصلی را با فایل های دستی یا الکتریکی پاکسازی کند، اما به صورت مکانیکی قادر نخواهد بود آناتومی کانال مجاور کانال اصلی را از بافت پالپ و میکروب ها پاکسازی کند. موفقیت درمان مستلزم حذف بافت پالپ و باکتری های موجود در این ساختار است، به گونه ای که در طول مرحله ی مسدود سازی درمان بتوان آن را سیل (مهرو موم) کرد. از آنجا که در هر فضا تنها یک چیز می تواند وجود داشته باشد، ماده ی پر کننده نمی تواند منطقه ای را پر کند که هنوز در آن بافت پالپ وجود دارد. از مدتها پیش، شستشوی سیستم کانال به عنوان فاکتور اصلی درمان برای حصول موفقیت، مورد تأیید اندودنتیست ها بوده است.

با این حال هنوز هم پاکسازی کامل باکتری های باقی مانده، مخصوصاً در قسمت نوک سیستم کانال ریشه، با روش سنتی با استفاده از محلول های سدیم هیپوکلریت (NaOCL) دشوار بوده است. مطالعات حاکی از آن است که افزودن لیزر Er:YAG برای فعال سازی محلول شستشو، نه تنها تأثیر این محلول ها (NaOCL ,  EDTA) را تا میزان زیادی افزایش می دهد، بلکه ضد عفونی کردن سیستم کانال بهتر انجام می شود به گونه ای که می توان طی مرحله ی مسدود سازی آن را سیل کرد.

شستشو: کلید موفقیت درمان اندودانتیک

هر چند استفاده از فایل های اندودانتیک برای بزرگ کردن فضای درون کانال مهم است و آن را برای پر کردن آماده می کند، اما تنها بوسیله ی فایل نمی توان ذرات باقی مانده، شامل بافت پالپ و باکتری های همراه آن را تخلیه کرد. برای پاکسازی ذرات باقی مانده از دیواره های کانال، شستشو با استفاده از محلول درست و مناسب ضروری است. از آنجا که NaOCL قادر به حل کردن و تجزیه ی بافت است و خاصیت آنتی باکتریال دارد، هنوز هم به عنوان ماده ی شستشو مورد قبول است. اما نمی تواند به طور مؤثر از کانال اصلی فراتر رود تا بافت های باقی مانده را از بین ببرد. فرایند حل کردن و تجزیه ی بافت می تواند ارتقاء یابد تا بافت پالپ/ باکتری ها به شکل مؤثرتری از بین بروند و امکان دسترسی بیشتر به آناتومی داخلی فراهم شود و سیستم کانال بهتر سیل شود و در نهایت درمان با موفقیت کامل انجام شود.

جراحی انتهای ریشه دندان با کمک لیزر

لایه ی اسمیر درون سیستم کانال در موفقیت درمان اندودانتیک نقش مهمی ایفا می کند. لایه ی اسمیر حاوی باکتری هایی است که اگر درون آناتومی کانال باقی بمانند ممکن است منجر به عفونت مجدد ریشه ی دندان شوند. با مقایسه ی روش شستشوی سنتی و شستشو با کمک لیزر مشخص می شود که در روش دوم لایه ی اسمیر بهتر پاکسازی می شود. عموماً انتروکوک فکالیس Enterococcus faecalis (نوعی عفونت روده ی انسان) به شکست درمان ریشه یا اندودانتیک ربط داده شده است و یکی از میکروب هایی است که معمولاً در حفره ی دهان وجود دارد . برای پیشگیری از عفونت مجدد سیستم کانال ریشه، حذف این باکتری نقش حیاتی دارد. بر اساس تحقیقات، NaOCL به عنوان یکی از مواد شستشوی کانال ریشه، در حذف E. faecalis تأثیری ندارد، با این وجود، با ترکیب شستوی لیزری و NaOCL، این باکتری از آناتومی کانال ریشه ی دندان از بین می رود.

شستشو با کمک لیزر

انرژی لیزر با گرم کردن محلول درون کانال و نیز با تأثیرات آنتی باکتریال، قادر است تأثیر ماده ی شستشوی NaOCL را افزایش دهد. اما همه ی طول موج های لیزرها تأثیر یکسانی ندارند. در مقایسه ی تأثیر NaOCL به تنهایی یا در ترکیب با دیگر انواع لیزرها، این محلول زمانی بهترین تأثیر را داشته است که با لیزر Er:YAG ترکیب شده است. بعلاوه، با این نوع ترکیب ماده ی شستشو و این نوع لیزر، تأثیرات آنتی باکتریال نیز بهتر گزارش شدند. از سوی دیگر، با فعال سازی محلول شستشوی درون حفره ی دندان، پس از گسترش حفره، لیزر Er:YAG فشار هیدرو دینامیک ایجاد می کند. برای قرار دادن نوک لیزر نیاز نیست دستگاه وارد کانال شود تا تأثیرات مورد نظر را بگذارد، و فعال سازی ماده ی شستشو درون حفره به تنهایی برای پاکسازی کل سیستم کانال کفایت می کند.

جراحی انتهای ریشه دندان با کمک لیزر

نتیجه گیری

بخش اصلی موفقیت درمان انتهای ریشه به دو عامل بستگی دارد، پاکسازی سیستم کانال و سیل کردن آن. هر چند ابزارهای الکتریکی از سایر ابزارهای دندانپرشکی کارآمدتر هستند، اما عملکرد آنها در دسترسی به انتهای آناتومی کانال ریشه ی دندان بهتر از فایل های معمولی نیست. پاکسازی سیستم کانال ریشه، بخش اصلی شستشوی آن است، زیرا ممکن است با استفاده از فایل های دندانپزشکی، تخلیه ی مواد باقی مانده از آناتومی کانال امکان پذیر نباشد. در صورتی که کانال ریشه به طور کامل پاکسازی نشود، ماده ای که برای سیل کردن استفاده می شود، نمی تواند این بخش را پر کند، در نتیجه در آن قسمت باکتری باقی می ماند و به مرور زمان منجر به شکست درمان ریشه خواهد شد. فعال سازی مواد شستشوی کانال ریشه ی دندان با استفاده از لیزر می تواند تمام ساختار مجاور کانال اصلی را به طور کامل پاکسازی کند به گونه ای که مسدود سازی کامل کانال ریشه امکان پذیر باشد.