گرچه ممکن است فکر کنید که دندان های شما در جای خود ثابت هستند، اما در واقع آنها در طول زندگی شما حرکت می کنند و موقعیت خود را تنظیم می کنند. دندان ها توسط لایه بیرونی ریشه به نام سمان و رباط هایی به نام “الیاف پریودنتال” به فک شما متصل می شوند. رباط ها از الیاف کلاژن ساخته شده اند که قوی و در عین حال انعطاف پذیر هستند، بنابراین در معرض حرکت قرار دارند. این معمولاً طبیعی و بدون مشکل است. با این حال، در برخی موارد این جابجایی ها می توانند مشهودتر باشند و باعث کج شدن (مال اکلوژن) و گاهی درد دندان ها شوند.

دلایل زیادی برای تغییر موقعیت دندان ها وجود دارند، مانند استفاده از بریس ها، کشیدن دندان، دندان قروچه، رشد فک و بیماری لثه. حتی استفاده از ابزار درمان فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) برای مشکلات خواب می تواند باعث جابجایی دندان ها شود. این مقاله در مورد علل جابجایی دندان ها و همچنین اقداماتی توضیح می دهد که می توانید برای درمان آن انجام دهید.

علتهای جابجا شدن دندان

علل جابجایی دندان ها

بریس ها

بریس ها براکت هایی هستند که روی دندان ها قرار می گیرند تا با فشار فزاینده روی دندان ها، آنها را صاف کنند. دیگر درمان های ارتودنسی مانند استفاده از اینویزیلاین (بریس های شفاف) یا دیگر انواع نگهدارنده ها و ابزارهای متحرک نیز می توانند برای حفظ لبخند تنظیم شده استفاده شوند.

در حالی که بریس ها و دیگر درمان های ارتودنسی در اصلاح لبخند ناهموار مؤثر هستند، این امکان وجود دارد که دندان ها شروع به بازگشت به موقعیت اصلی خود کنند. به عنوان مثال، اگر ریتینر خود را گم کنید یا بعد از برداشتن بریس ها از پوشیدن آن دست بکشید، دندان های شما ممکن است به تدریج به جای قبلی خود بازگردند.

علاوه بر این، به دلیل مشکلات نگهدارنده های ثابت، که به طور دائم به دندان ها چسبانده می شوند، جابجایی قابل توجهی می تواند اتفاق بیفتد. مانند انواع دیگر، آنها اغلب پس از بریس ها برای حفظ دندان ها در یک راستا نصب می شوند. مشکلات مربوط به این نگهدارنده ها، مانند شکستن سیم ها و مشکلات مربوط به ماده چسبنده، می تواند باعث جابجایی دندان ها شوند.

معاینات ارتودنتیک

جلسات مراجعه در طول و بعد از درمان ارتودنسی را جدی بگیرید. به این ترتیب می توانید به موقع به جابجایی دندان یا مشکلات دیگر پی ببرید. همانطور که تحت درمان هستید، ممکن است چکاپ یک بار در ماه ضروری باشد. همچنین در صورت مواجهه با هر گونه مشکل یا آسیب دیدگی در مورد ابزار خود، باید به ارتودنتیست خود اطلاع دهید.

کشیدن دندان

یکی دیگر از علل شایع جابجایی دندان ها، کشیدن دندان است. این کار ممکن است برای اصلاح موارد زیر انجام شود:

• فشردگی دندان ها
• کج بودن آنها
• آبسه های دندانی (عفونت در ریشه دندان)
• بیماری لثه پیشرفته
• نهفتگی دندان (که در آن دندان نمی تواند به طور کامل وارد شود زیرا روی دندان یا بافت دیگری قرار گرفته است)
• آسیب ناشی از ضربه یا زمین خوردن

پس از کشیدن دندان- یا اگر دندانی را از دست دادید و فضای باز ایجاد شد- دندان های باقی مانده به طور طبیعی موقعیت خود را تنظیم می کنند و به تدریج شکاف ها را پر می کنند.

علاوه بر این، عواملی مانند سایش یا فرسایش دندان ها نیز می تواند باعث جابجایی دندان ها شود. این اتفاق با از دست رفتن ساختار دندان رخ می دهد که شکل دندان ها را تغییر می دهد و از این رو نحوه قرار گرفتن دندان ها روی یکدیگر (بایت) را تغییر می دهد. الیاف های پریودنتال و فک شما ساختار از دست رفته دندان را از طریق جابجایی دندان های دیگر جبران می کنند. در نتیجه این پدیده، دندان ها نیز می توانند جابجا شوند. داشتن دندان پر شده ای که به خوبی با بایت شما تطبیق ندارد نیز چنین پیامدی خواهد داشت.

علتهای جابجا شدن دندان

دندان قروچه

دندان قروچه که تحت عنوان براکسیسم نیز شناخته می شود، می تواند باعث ایجاد طیف وسیعی از مشکلات دندانی شود. در این موارد، افراد دندان های خود را روی یکدیگر می سایند و یا فک خود را بیش از حد فشار می دهند یا سفت می کنند، که می تواند به دندان ها آسیب وارد کند. برخی از افراد عمدتاً این کار را در طول شب (هنگام خواب) انجام می دهند، که به نظر می رسد بیشتر مشکل ساز باشد، در حالی که برخی دیگر به دلیل استرس یا تنش در طول روز، دندان ها را روی هم فشار می دهند یا می سایند.

دندان قروچه علاوه بر ایجاد سردرد، درد فک و ایجاد صدای کلیک و بیرون زدن فک، ممکن است موقعیت و یکپارچگی دندان های شما را تحت تأثیر قرار دهد. فشار مداومی که این رفتار به دندان ها وارد می کند ممکن است باعث جابجایی دندان ها شود که می تواند منجر به کج شدن دندان ها و مشکلات دیگر شود.

رشد استخوان فک

در طول دوران نوزادی، کودکی، نوجوانی و جوانی، فک بالا و پایین- به ترتیب ماگزیلا و مندیبل- رشد کرده و تغییر شکل می دهند. به طور معمول، در طول سال های نوجوانی، رشد فک پایین از فک بالا بیشتر می شود، که می تواند باعث فشردگی دندان ها در مجموعه دندان های فک پایین شود. علاوه بر این، این امر می تواند منجر به بروز مال اکلوژن (ناهمراستایی دندان ها) شود.

جابجایی دندانی که در نتیجه اتفاق می افتد، در بیشتر موارد مشکل ساز نیست. با این حال، ممکن است تغییراتی در بایت رخ دهند که نیاز به درمان دارند.

بیماری لثه

بیماری های لثه، مانند ژنژیویت (لثه های ملتهب و دارای خونریزی) و پریودنتیت (لثه های عفونی) نیز ممکن است منجر به جابجایی دندان ها در طول تحلیل ثانویه استخوان شوند. پریودنتیت (یکی از عوارض ژنژیویت) شروع به تأثیر روی استخوان زیرین می کند، که می تواند باعث لق شدن یا افتادن دندان ها شود. برخی از افراد با این شرایط، در نتیجه آن، جابجایی قابل توجه دندان ها را تجربه می کنند.

CPAP

درمان فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) عبارت است از استفاده از ابزار مخصوصی برای درمان آپنه خواب، وضعیتی که باعث اختلال در تنفس و خروپف می شود. دستگاه CPAP که در طول شب استفاده می شود، هوای فیلتر شده و تحت فشار را از طریق لوله ای که به ماسک کامل صورت، ماسک بینی، یا بالش بینی (درج هایی مانند هدفون برای سوراخ های بینی) متصل است، منتقل می کند.

در موارد نادر، استفاده از دستگاه CPAP می تواند باعث خارج شدن دندان ها از تراز و جابجایی و ناهمراستایی آنها شود. تصور می شود فشار هوا زبان را به جلو می راند و باعث جابجایی و منحرف شدن دندان های جلو رو به جلو می شود. علاوه بر این، عقب رفتن یا انحراف دندان های بالا رو به داخل نیز به دلیل استفاده از ماسک کامل صورت گزارش شده است.

مکیدن انگشت یا استفاده از پستانک و شیشه شیر پس از 2 سالگی

اگر کودک شما شست خود را می مکد یا بعد از 2 سالگی از پستانک یا شیشه شیر استفاده می کند، فشاری که حین مکیدن به دندان ها وارد می شود می تواند منجر به کج شدن دندان ها شود.

افزایش سن

در طول زندگی، روند طبیعی پیری باعث مقداری حرکت دندان می شود، با این حال برخی از محرک ها و استرس ها ممکن است باعث افزایش آن شوند، مانند فشردن و ساییدن دندان.

با افزایش سن، احتمال بروز پدیده ای به نام “لغزش به سمت مزیال” نیز افزایش می یابد که طی آن دندان های شما به آرامی به سمت جلوی فک های شما حرکت می کنند و باعث می شود اینطور به نظر برسند که به جلو منحرف شده اند. این همچنین در افرادی که چند دندان از دست داده اند شایع تر است، زیرا این شکاف ها اجازه می دهند که لغزش به سمت مزیال بدون دندان های دیگر برای جلوگیری از این اتفاق رخ دهد. این اغلب می تواند یک مشکل بسیار جدی باشد، زیرا ممکن است باعث عدم تعادل در بایت شما شود و رعایت بهداشت دهان و دندان ها را دشوار کند، بنابراین خطر پوسیدگی دندان و بیماری لثه را افزایش می دهد.

علتهای جابجا شدن دندان

درمان های جابجایی دندان ها

نگهدارنده متحرک

یکی از ابزارهای اولیه برای جلوگیری از جابجایی دندان، نگهدارنده یا ریتینر متحرک است. اغلب پس از برداشتن بریس ها، برای حفظ تغییرات لبخند، استفاده از آن ضروری است. این ابزارها برای جلوگیری از جابجایی دندان ها، به آنها فشار وارد می کنند. آنها از آکریلیک سفارشی ساخته شده اند، با سیم هایی که به دندان های شما فشار وارد می کنند.

معمولاً ارتودنتیست شما راهنمایی های خاصی در مورد نحوه مراقبت و استفاده از این ابزار ارائه می دهد. به طور معمول، این راهکارها شامل موارد زیر هستند:

• در شش ماه اول حداقل 12 ساعت در روز از نگهدارنده استفاده کنید.
• بعد از آن دوره به استفاده شبانه آن ادامه دهید.
• اگر احساس تنگی می کنید، باید آن را بیشتر بپوشید.
• هنگام غذا خوردن نگهدارنده را بیرون بیاورید.

نگهدارنده های مخصوص مانند الاینرهای فنری می توانند به درمان جابجایی های بسیار خفیف دندان ها کمک کنند.

نگهدارنده دائمی

در برخی موارد، ارتودنتیست شما ممکن است به شما توصیه کند که نگهدارنده های دائمی یا پشت دندانی را برای اصلاح ناهماهنگی های ناشی از جابجایی دندان ها نصب کنید. این سیم های بافته یا برهنه به صورت سفارشی طراحی می شوند و به داخل دندان های شما چسبانده می شوند، و مانند نگهدارنده های متحرک عمل می کنند. گرچه بسیار مؤثر هستند، اما باید مطمئن شوید که آنها را به درستی تمیز می کنید تا از ایجاد پلاک جلوگیری کنید.

محافظ دندان

یکی دیگر از روش های مدیریت جابجایی دندان ها، درمان ساییدن و فشردن دندان ها یا براکسیسم با استفاده از محافظ دندان است. آنها که در طول شب استفاده می شوند، مانند ضربه گیری بین دندان های فک های بالا و پایین عمل می کنند. آنها به نوبه خود، فشار وارده روی فک ها و دندان ها را کاهش می دهند که باعث می شود دندان ها از جای خود خارج شوند.

ابزارهایی برای ترک عادت مکیدن انگشت یا پستانک

برای جلوگیری از تداوم عادت مکیدن انگشت، درمان ارتودنسی ابزارهایی دارد که با استفاده از آنها از لذت انجام آنها کاسته می شود و کودک به تدریج می تواند آنها را ترک کند. علاوه بر اینها، با مدیریت رفتار کودک می توانید در ترک این عادات به او کمک کنید.

بهداشت دهان و دندان مناسب

یکی از گام های حیاتی برای جلوگیری از جابجایی دندان ها، حفظ سلامت آنها است. بهداشت خوب دهان یعنی:

• دو مرتبه مسواک زدن صحیح در روز
• حداقل یک مرتبه نخ دندان کشیدن در روز
• اجتناب از سیگار کشیدن
• داشتن یک رژیم غذایی متعادل
• نوشیدن آب حاوی فلوراید
• پیگیری مراجعات دندانپزشکی برای پاکسازی و چکاپ

علتهای جابجا شدن دندان

خلاصه

دندان ها به دلایل مختلفی می توانند جابجا شوند، شامل افرادی که می توانند آن را کنترل کنند (بریس ها، کشیدن دندان، نگهدارنده، استفاده از CPAP) آن دسته از افرادی که نمی توانند (رشد استخوان فک، دندان قروچه). روش های درمانی مختلفی برای جلوگیری از جابجایی دندان ها استفاده می شوند، از جمله استفاده از نگهدارنده های متحرک یا دائمی و استفاده از محافظ دهان. اگر احساس می کنید که دندان های شما در حال جابجا شدن هستند، به محضی که توانستید به یک دندانپزشک متخصص مراجعه کنید.

سخن پایانی

ناهماهنگی دندان های شما، خواه بعد از تنظیمات ارتودنسی، کشیدن دندان یا سایر مشکلات ایجاد شوند، بی شک می تواند یک مشکل باشد. دندان های کج می توانند باعث ناراحتی فیزیکی شوند و اعتماد به نفس و احساس ارزشمندی را تحت تأثیر قرار دهند. خبر خوب این است که این مسئله قابل مدیریت است. فعال باشید. اگر متوجه مشکلاتی در لبخند خود شدید، به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا مشکلات را زودتر برطرف کند.

پرسش های پرتکرار در مورد جابجایی دندان ها

آیا می توانم جلوی جابجایی دندان هایم را بگیرم؟

آری، با کمک. مدیریت جابجایی دندان ها معمولاً به استفاده از ابزارهای ارتودنسی یا دندانپزشکی نیاز دارد. ممکن است مجبور شوید یک نگهدارنده متحرک استفاده کنید یا یک نگهدارنده دائمی نصب کنید. علاوه بر این، اگر این مشکل ناشی از دندان قروچه باشد، استفاده از محافظ دندان هنگام خواب می تواند کمک کننده باشد.

آیا جابجایی دندان ها طبیعی است؟

آری. دندان های همه افراد با رشد آنها و رشد فک ها تا حدودی جابجا می شوند، بنابراین برخی تغییرات در همراستایی دندان ها طبیعی و قابل انتظار است. به همین دلیل است که نوجوانان اغلب دچار کجی دندان ها می شوند. علاوه بر این، جابجایی دندان ها می تواند پس از برداشتن بریس ها یا در نتیجه دندان قروچه رخ دهد.